مقصردانستن پزشکان در مرگ عباس کیارستمی چه تاثیری بر سپیدپوشان دارد؟
دلهره پزشکان از جراحی افراد مشهور
کیارستمی اسفند ۹۴ به‌علت رنج بردن از بیماری «پولیپ» روده به بیمارستان جم رفت. او کمی بعد از سوی «احمد میر» مورد جراحی قرار گرفت، اما بعد از انتشار عفونت شکمی مسیر درمان از حالت عادی منحرف شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد وزیر بهداشت بعد از اولین ملاقات، دستور شکل‌گیری تیم درمانی می‌دهد که شامل محمدصادق فاضلی (فوق تخصص کلروکتال)، اتابک نجفی (فلوشیپ آی‌سی‌یو)، آذرحدادی (متخصص عفونی)، سیدعلی جواد موسوی (متخصص ریه)، ایرج فاضل (متخصص و جراح عمومی)، محمد سدهی و غلامرضا پورمند (متخصص اورولوژی) و محمدرضا ظفرقندی (فوق تخصص جراحی عروق) می‌شود. کیارستمی بعد از مرخص شدن از بیمارستان جم زیر نظر این پزشکان قرار می‌گیرد و فرایند درمان او بعد از جراحی پولیپ روده از سوی آنها پیگیری می‌شود. با این حال فرایند درمان در بیمارستان جم تمام نمی‌شود و کیارستمی بعد از مرخصی از آنجا یک‌بار «برای معاینه تارهای صوتی به بیمارستان رسول‌اکرم(ص) می‌رود و در بیمارستان آراد هم مورد درمان اورولوژیست بیمارستان قرار می‌گیرد.» یکی دیگر از پزشکان او عبدالرضا شجاعی (از اقوام کیارستمی) است که علاقه‌ای برای مصاحبه درباره جزئیات آنچه در این بیمارستان‌ها رخ داده ندارد.
یکی از اولین شایعات منتشر شده در فضای مجازی چند روز پیش از مرگ کیارستمی با انتشار متنی از یک مستندساز در صفحه فیس‌بوکش شکل گرفت. این مستندساز خبرداده بود که کیارستمی بعد از جراحی در بیمارستان جم به او گفته‌است: «قرار بود دکتر میر من را عمل کند اما بعدا فهمیدم که پسرش این کار را انجام داده‌است و تازه عمل را به دستیار پنجاه‌ساله‌اش سپرده است.» این سرنخ اولین شایعه‌ای بود که همه جا پیچیده‌شد. محمدعَلی میر، پدر احمدر میر جراح، حدود ۹۰ سال دارد و به‌گفته اطرافیانش ۱۵ سال است که دیگر هیچ کار جراحی انجام نمی‌دهد. رئیس بیمارستان جم هم شایعه قصور پزشکی و تغییر پزشک هنگام عمل را دروغ می‌داند و توضیح می‌دهد:«حال آقای کیارستمی هنگام ترخیص از بیمارستان جم دیگر خوب شده بود. فرزندشان در جریان تمام اتفاق‌ها هستند اما گروهی تنها می‌خواهند جوسازی کنند.»
احمد میر، پزشک اصلی کیارستمی در بیمارستان جم حاضر به گفت‌وگو درباره این حاشیه‌ها نیست. او پیش از مرگ کیارستمی و هم‌زمان با انتشار نامه شیروانی به سایت تابناک گفته بود: «تمایلی ندارم که درباره روند درمانی ایشان صحبت کنم و به این اندازه بسنده می‌کند که دستیار داشتن مربوط به بیمارستان‌های دولتی و دانشگاهی است و نه خصوصی. بنده در یک مرحله از جراحی ایشان حضور داشتم که با هماهنگی با ایشان صورت گرفته و همه‌چیز هم خوب پیشرفته است.
ایشان اکنون روند بهبودی خود را طی می‌کنند و همین برای ما کافی است. برخی افراد مسائلی می‌گویند که من به ایشان واکنشی نشان نخواهم داد.»
وزیر ۶ بار با کیارستمی ملاقات کرد
رضا پایدار، معاون درمان دانشگاه ایران اولین فردی بود که از روز شکل‌گیری تیم درمان از سوی وزیر بهداشت مسئول ارائه گزارش روزانه به سید حسن هاشمی شد. او اینگونه بیان می‌کند: «اولین بار که ایشان را دیدیم در آی‌سی‌یو و در آستانه انتشار عفونت خونی بودند. همچنین پزشکان بیمارستان جم با دارو فشارشان را بالا نگه داشته بودند. سطح هوشیاری او پایین بود اما با تمهیدات تیم پزشکی که وزیر از دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، تهران و شهیدبهشتی انتخاب کرد، در بیمارستان جم از دستگاه‌های تنفسی جدا و وضعیت فشار و علائم حیاتی‌شان هم متعادل شد. این در حالی بود که هیچ‌کس از آن وضعیتی که ایشان داشت جان سالم به در نمی‌برد و در ۹۰ درصد منتهی به مرگ می‌شد.» به گفته او در ۸۰ روزی که کیارستمی در ایران بوده، پایدار۳۲ بار کیارستمی را ملاقات کرده و وزیر بهداشت هم ۶ بار به عیادتش رفته‌است.
همه تیم پزشکی کیارستمی در ایران تاکید می‌کنند که اگرچه بعد از عمل جراحی عفونت منتشر شد اما بعد از درمان حال او بسیار بهبود پیدا کرد. محمد سدهی متخصص اورولوژی، پزشک کیارستمی در بیمارستان آراد در مصاحبه‌ای می‌گوید: «حال کیارستمی بعد از ترخیص از بیمارستان جم کم کم رو به بهبودی می‌رفت. اما خود ایشان با اصرار خواستند که به فرانسه سفر کنند.»
دلهره پزشکان از جراحی افراد مشهور
محمد جهانگیری، معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی با اظهار تاسف نسبت به مرگ عباس کیارستمی توضیح می‌دهد: «قصور پزشکی تا حدودی جز لاینفک امور درمانی در همه دنیا است و از حدودی به بعد باید بررسی و پیگیری و از سایر موارد مشابه جلوگیری شود.» او تاکید می‌کند: «سیستم پزشکی ما در ایران با این حجم بالا فشار کاری نباید تحت شعاع قرار بگیرد. اگرچه این بدان معنا نیست که قصورهای احتمالی نادیده گرفته شود اما باید بررسی آن را به قانون سپرد.»
جهانگیری با بیان اینکه تیم درمانی کیارستمی در ایران زحمات زیادی برای سلامتی‌اش کشیدند ادامه می‌دهد: «آقای دکتر زالی و هاشمی به کرات از ایشان دیدار کردند و الان هم مسئله ایشان را پیگیری می‌کنند. اینکه بخواهیم به شایعات دامن بزنیم و همه چیز را به پزشک مربوط بدانیم نه به صلاح جامعه پزشکی است و نه دیگران.»
او با تاکید بر اینکه شایعاتی که پیرامون مرگ کیارستمی درباره پزشکان شگل گرفت، ممکن است بعد از این پزشکان را برای درمان افراد مشهور دچار دلهره کند بیان می‌کند: «ما از همه خواهش داریم به سیستم نظارتی وقت دهند تا با کارشناسی امور را پیگیری کنند. عواقب دامن زدن به هر موضوعی به خصوص سلامت نه به نفع مردم و نه نظام سلامت است.»
اتابک نجفی، فلوشیپ آی‌سی‌یو و یکی از اعضای تیم حرفه‌ای درمان او در بیمارستان جم، درباره روند درمانش اینگونه توضیح می‌دهد: «ما همان اول که آقای کیارستمی را دیدیم ایشان دارای عفونت منتشر شکمی شده بود که خیلی خطرناک بود. عفونت به خون ایشان هم منتشر شده و حالشان خیلی وخیم و سطح هوشیاری ایشان خیلی پایین بود اما با تمهیدات درمانی که انجام شد بهتر شدند.»
محمدصادق فاضلی، فوق تخصص کولورکتال یکی دیگر از اعضای تیم جراحی او می‌گوید: «بعد از اینکه ایشان از بیمارستان جم مرخص شدند آقای وزیر از ما خواستند که شرایطان را بسنجیم. شرایط مرحوم کیارستمی در منزل نسبتا خوب بود. آقای وزیر از ما خواستند برای اعمال جراحی بعدیشان برنامه‌ریزی شود.»
او درباره احتمال رخ‌دادن یک عارضه در عمل جراحی بیمارستان جم توضیح می‌دهد: «عارضه ذات طبیعی هر عمل جراحی است. بزرگترین جراحان هم همیشه با عارضه روبرو بوده‌اند. بر اساس ماهیت بیماری، شرایط بیمار، شرایط جراح و نوع جراحی ممکن است این عارضه متفاوت باشد. من زمانی که آقای کیارستمی را دیدم از طریق رگ به ایشان خوراکی داده می‌شد، اما شرایط قابل قبولی داشتند. آقای وزیر خیلی سعی داشتند که کارشان به خوبی انجام شود.»
علت مرگ کیارستمی
بعد از انتشار خبر بستری کیارستمی در بیمارستان، در فروردین‌ماه امسال شایعه ابتلا کیارستمی به سرطان همه را شوکه کرد اما خانواده او بعدا این خبر را تکذیب کردند. با این حال رضا پایدار توضیح می‌دهد: «اولین عمل جراحی وی (کیارستمی) به دلیل مشکل روده‌ای و برای پیشگیری از پیشروی سرطان بود. اعمال جراحی بعدی به دلیل ایجاد عارضه در جراحی اول و نیز التهاب کیسه صفرا انجام شد.» با این‌حال فرزند کیارستمی با تأکید بر اینکه مرگ پدرش بر اثر «آمبولی» (لخته‌شدن خون) و سکته وسیع مغزی بوده است، ابتلای او را به سرطان رد کرد. فرزندان هم از افرادی بودند که احتمال قصور پزشکان در درمان این کارگردان را مطرح کردند. به گفته آنها زمان انتشار عفونت در عید نوروز، متخصص عفونی در تهران نبوده است.
عباس کیارستمی در ایران ۴ بار مورد جراحی قرار گرفت. اولين عمل، عمل جراحي درمانی پولیپ روده، دومين عمل به دليل خون‌ريزی داخلی و سومين عمل برای برداشتن كيسه صفرا و آخرین عمل به دليل عفونت پيشرفته بوده است. با این‌حال ایرج حریرچی، قائم‌مقام وزیر بهداشت هنگام ترخیص از بیمارستان جم درباره آخرین وضعیت جسمی و درمانی عباس کیارستمی گفته بود: «طبق نتیجه پاتولوژی، بیماری وی زائده بدخیمی نیست و اگر این مرحله را رد کند، جای نگرانی برای وی وجود ندارد.»
بررسی خارج از نوبت پرونده کیارستمی
دو روز بعد از مرگ این کارگردان اولین جلسه رسیدگی به پرونده پزشکی «کیارستمی» در سازمان نظام پزشکی با حضور رئیس‌کل، مسئولین ارشد دانشگاه علوم پزشکی ایران، مدیرکل نظارت و اعتباربخشی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاون انتظامی و دادستان سازمان نظام پزشکی، معاون حقوق بشر و بین‌الملل وزیر دادگستری، قائم‌مقام معاون انتظامی و قائم‌مقام دادستان انتظامی تشکیل شد. علاوه بر این اقدامات همچنین همان روز مرگ او، گروهی در شبکه تلگرام با نام کمپین پیگیری پرونده پزشکی عباس کیارستمی شکل گرفت که هدف از آن «کمپین پیگیری روند درمان عباس کیارستمی در ایران و فرانسه» عنوان شد. این گروه «قصد دارد تا مشخص کند آیا در روند درمان این کارگردان قصوری از طرف تیم پزشکی رخ‌داده است یا خیر؟» این کمپین همچنین اعلام کرده که لزوما در پی اثبات قصور پزشکی نیست ولی می‌خواهد در پرونده شفاف‌سازی کند. درخواستی که پزشکان هم به آن اصرار دارند: «اینکه اگر قصوری رخ داده اطلاع‌رسانی و از پر و بال دادن به شایعه‌ها درباره نحوه درمان کیارستمی جلوگیری شود.»
