شب ادراری یکی از مشکلات شایع دوران کودکی است. این اختلال علی رغم اینکه ماهیت خوشخیمی دارد و خطرناک نیست، گاهی سبب دردسرهای زیادی برای کودک و همچنین والدین میشود
تعریف شــب ادراری: دفــع غیــر ادراری ادرار و خیس کردن لباس و بســتر در ســن بیشتر از پنج سالگی سنی که معمولا کنترل دفع ادراریایجاد میشــود. شیوع شــب ادراری نسبتا زیاد است، به نحوی که در ســن پنج سالگی 7درصد پســران و 3درصد دختران و در ســن ده سالگی 3درصد پســران و 2درصد دختــران دچار این مشکل هستند. ژنتیک نقش عمده ای در ایــن اختلال دارد. در50درصد شــب اداری ها سابقۀ فامیلی مشابه در بستگان درجه اول دیده میشــود. از علل دیگر میتوان به کم بودن ســطح هورمون ضد ادراری (ADH )و همچنین الگــوی خاص خواب در این افراد اشاره کرد (خواب آنها عمیق تر از سایرین است).
بر روی این کودکان لازم است ارزیابی های لازم، شامل معاینه، شرح حال و در صورت لزوم انجام آزمایشهایی مانند کشــت و آنالیز ادرار، انجام شود . معمولا نیاز به انجام آزمایش های پیشرفته و گران قیمت نیســت، مگر در شرایطی که شک به بیماری هایی مانند دیابت یا اشــکالات تغلیظ ادراری یا اختلالات ساختاری وجود دارد.
درمان: بدون درمان معمولا هرســاله 15درصد این افراد خود به خود بهبــود می یابند؛ بنابراین از انجام درمانهای بی مورد و اضافی به خصوص درمان های دارویی باید خودداری شــود. درمان فعال در کودک کمتر از شــش سال نباید انجام شود؛ زیرا شب ادراری در این سنین رایج است.
درمان شــب ادراری به دو شیوه اســت: درماندارویی و غیر دارویی.
درمان غیر دارویی:
- اطمینان بخشی به کودک و والدین مبنی بر اینکه این مشــکل بهبود خواهد یافت تا حس اعتمادب ه نفس کودک تقویت شود.
- کودک 2 تا 3 ســاعت قبــل از خواب از نوشیدن مقادیر زیاد مایعات خودداری کند و قبل از رفتن به بســتر مثانه خود را تخلیه کند.
- در صــورت وجود آلرژی بــه ماده غذایی خاص، حذف آن ممکن اســت شب ادراری را بهبود دهد.
- تقویت حس مســؤولیت پذیری میتواند تا حــدود 80درصد مؤثر باشــد. برای این کار میتوان از دفترچۀ یادداشــت یا تقویم کوچک اســتفاده کرد و هــر صبح بیمار در حضور والدین وضعیت ادرار در شــب قبل را یادداشت کند. درصورتیکه خشک مانده باشد با علامت ستاره مشخص شود و جایزهمناسبی برای وی در نظر گرفته شود.
- بیدار کــردن کودک چند ســاعت پس از خوابیــدن میتواند منجر به خشــک ماندن کودک شود. البته اگر بیدار کردن کودک برای رفتن به دستشــویی همراه با ایجاد اضطراب در وی شــود، باید از این کار اجتناب شــود.
- همچنین شرطیسازی کودک با استفاده از زنگ هشــدار و اســتفاده از پتوهایی که با خیس شــدن زنگ میزند هــم توصیه میشود.
درمانهای دارویی
درصورتیکــه درمان هــای غیــر دارویــی موفقیت آمیــز نباشــد، باید از این نــوع درمان اســتفاده کرد. هیچکدام از ایــن درمان ها کاملاشفابخش نیستتند و بســته به نوع آن به میزان 30 تــا 60 درصد احتمال عود وجــود دارد. این داروها شامل دسموپرسین (آنالوگ هورمون ضد ادراری)، اکسی بوتینیل، ایمی پرامین و … است که باید پزشک بسته به شرایط بیمار، تجویز کند.
