نگرانیهایی از جنس دارو، این بار از سوی متولیان

نگرانیهایی از جنس دارو، این بار از سوی متولیاناجرای طرح تحول نظام سلامت 3 سال بعد از اجرای طرح تحول نظام سلامت وضعیت تأمین دارو به نقطهای رسیده که متولی نظام دارویی کشور، از واژه «بحران» برای توضیح آن استفاده میکند. دکتر رسول دیناروند همایش معاونین غذا و داروی سراسر کشور را که در کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار شد، فرصت مغتنمی شمرد تا اندکی با بزرگان داروی کشور درد دل کند و به آنها این هشدار را بدهد که برای چارهاندیشی، تنها تا آخر آذرماه فرصت باقیمانده است. وی گلایهمند از این بود که دیگر توان مقابله با برخی لابیها را ندارد. ازنظر او ادامه این شرایط، منجر به بازگشت قاچاق و تقلب به بازار دارویی کشور میشود. بازاری که به ادعای آقای رئیس  کلی تلاش صورت گرفته بود تا از شر دلالان نجات یابد. دیناروند البته از شکل رفتار پزشکان نیز گلایهمند بود و افزایش مصرف داروهای خارجی را به تجویزهای نادرست آنان نسبت داد. بدهی سنگین مراکز درمانی و دارویی به شرکتهای توزیعوی گفت: «به خاطر بدهی سنگین مراکز درمانی و دارویی به شرکتهای توزیع نگران هستیم که زنجیره تأمین دارو دچار خلل شود.» دیناروند با بیان اینکه اگر اوضاع از دست خارج شود، کنترل آن خیلی سخت است، هشدار داد: «تجربه من این است که کمبودهای دارویی درمان نمیشود بلکه باید آن را پیشگیری کرد.» وی تصریح کرد: «چون بدهی را در سطح دانشگاههای علوم پزشکی به شرکتهای پخش دارو نمی دهیم  قدرت پیشگیری ما دچار مشکل میشود؛ درست است که مطالبات دانشگاههای علوم پزشکی زیاد است و بیمه ها پول را نمی پردازند اما بخشی از پول را باید به شرکتهای دارویی پرداخت کنند و نباید اجازه دهیم سهم دارو در دانشگاههای علوم پزشکی نادیده گرفته شود.»

رئیس سازمان غذا و دارو ادامه داد: «این اظهارات به خاطر این نیست که به شرکتهای دارویی بخواهیم پول بدهیم بلکه میخواهیم کمبود دارویی در کشور ایجاد نشود. چون اگر کمبود دارویی ایجاد شود ، درمان آن طول میکشد.»وی با تاکیدبر اینکه در سطح وزارت بهداشت و دانشگاههای علوم پزشکی باید نسبت به این مسئله حساس باشیم تا این مشکل حل شود، ادامه داد: «حداکثر زمان ما نیز تا آذرماه است و بعد از آن نمی دانیم دیگر چه باید کرد. ممکن است حوزه دارو در کشور دچار چالش و خطر شود و تا 2 ماه آینده دسترسی مردم به دارو در حوزه بستری و سرپایی به خاطر پرداخت نشدن مطالبات شرکتهای دارویی با مشکل مواجه شود.» دیناروند افزود: «حدود 32 قلم کمبود دارویی داریم که این عدد سال گذشته 29 قلم بوده و بعید است که در سال 96 به عدد 20 در این زمینه برسیم.»رئیس سازمان غذا و دارو گفت: «قانونا دیگر نمی توانیم مقابل برخی لابی ها بایستیم. بطورمثال در مورد 2 داروی آمریکایی و کره ای بیماری گوشه، عده ای زمین و زمان را به هم میدوزند که جلوی داروی ژنریک   کره ای را بگیرند در حالیکه قیمت داروی کره ای 20 میلیارد تومان کمتر از نوع آمریکایی است.» وی تصریح کرد: «نگرانی داریم که سختگیری در اقتصاد مقاومتی منجر به پیدایش قاچاق و تقلب شود و بازارهای مافیایی و زیرزمینی برای بازار قاچاق راه بیافتد. بطورمثال به بیمه می گوییم به داروهایی بدون شناسه و داروهای قاچاق ، پول ندهید ؛ اما بیمه طرح را زیر سؤال میبرد و میگوید پول داروهای بدون شناسه را چگونه پرداخت کنیم .»رئیس سازمان غذا و دارو گفت: «هنوز پزشکان به راحتی، بیماران گرفتار را تشویق میکنند که بجای داروی ایرانی و ژنریک، داروی خارجی و برند مصرف کنند یا حتی در مواردی داروهایی تجویز می کنند که در فهرست دارویی ایران نیست.» وی افزود: «بنابراین در برنامه ششم توسعه پیشنهادات ممنوعیت تجویز داروهای خارج از فهرست و ممنوعیت حمایت از داروهای برند و وارداتی مشابه داخل را ارائه کرده ایم.رئیس سازمان غذا و دارو با اشاره به گفتمان ایجاد شده از سوی رهبر معظم انقلاب در خصوص اقتصاد مقاومتی ، خاطرنشان کرد: «در حوزه دارو با حمایت از تولید داخل، توسعه صادرات، کاهش وابستگی ارزی و حرکت شرکتهای دانش بنیان در این حوزه خوب عمل کرده ایم.» دیناروند افزود: «وابستگی ما به واردات دارو در 4 سال پیش، 40 درصد بوده که این رقم امروز به 30 درصد رسیده است. یعنی میزان واردات دارو از یک میلیارد و 300 میلیون دلار به یک میلیارد دلار کاهش یافت.» وی ادامه داد: «همچنین زمانی شرکتهای دانش بنیان چند قلم داروی بیوتکنولوژی تولید میکردند که امروز تبدیل به «مارکت لیدر» و بزرگترین تولیدکننده های دارویی کشور شده اند. امروز موانع صدور پروانه تأسیس این شرکتها برداشته شده است و این راه را باید ادامه دهیم.»رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه سامانه رهگیری و کنترل اصالت کالاهای وارداتی در حوزه دارو، مکمل و فرآورده های آرایشی و بهداشتی تقریباً اجرایی شده و برای غذا و تجهیزات پزشکی نیز در حال انجام است، تأکید کرد: «این کار باید در سال 95 تمام شود تا بتوانیم با پدیده قاچاق مبارزه کنیم و از سوی دیگر آمار دقیق واردات این حوزه را داشته باشیم.» وی با اشاره به اینکه حدود 15 درصد کل قاچاق کشور مربوط به حوزه غذا و فرآورده های آرایشی و بهداشتی است  تصریح کرد: «وجود برچسب نشانه اصلی بودن کالا نیست بلکه برای کنترل اصالت باید این برچسب کنترل شود.»رئیس سازمان غذا و دارو در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه اولویت اقدامات ما در این سازمان، راه اندازی پرتال و سامانه غذا و دارو است تأکید کرد: «اگر این کار به پایان برسد بزرگترین کار را کرده ایم و جلوی رانت، فساد، سوءاستفاده، قاچاق و تقلب را گرفته ایم.» وی با اشاره به ساماندهی تجهیزات پزشکی گفت: «با این ساماندهی صدها میلیارد تومان صرفه جویی شده است. بطورمثال لنز چشمی در بیمارستان خصوصی، 900 هزار تومان و در بیمارستان دولتی 250 هزار تومان است که باید جلوی عرضه با قیمت گرانتر در بیمارستان خصوصی را بگیریم.»دیناروند افزود: «نظارت بر عرضه و تقاضای تجهیزات پزشکی نه تنها در بیمارستانهای دولتی بلکه حتی در بخش خصوصی وجود دارد و هرچند عرضه باقیمت گرانتر در بخش خصوصی سال گذشته مجاز بود اما امسال جرم است و قیمت آنها در دو بخش یکسان است.» وی تصریح کرد: «دو استان در زمینه تامین تجهیزات پزشکی برای بیماران به دوران قبل از طرح تحول سلامت برگشتند و دستاوردهای طرح تحول دارد به خطر میافتد درحالیکه تأمین تجهیزات پزشکی داخل بیمارستان از اولویتهای طرح تحول سلامت بود.»
موج مخالف در شهرستان هارئیس سازمان غذا و دارو گفت: «داروسازان در شهرستانهای مختلف یک موج مخالفت جدی با راه اندازی داروخانه های طبیعی به راه انداخته اند درحالیکه سازوکار ما برای راه اندازی اینگونه داروخانه ها مانند داروخانه های معمولی بوده و سختگیرانه است.» وی افزود: «صنف داروسازان را باید در این زمینه توجیه کنیم و آنان نباید وارد بازیهای چالش ساز شوند؛ گاهی تیتر زده میشود که باید با داروخانه های زنجیره ای مبارزه شود درحالیکه داروخانه های زنجیره ای، وجود خارجی ندارند هنوز اتفاقی نیفتاده و اتفاقی نیز نخواهد افتاد.»در ادامه این مراسم وزیر بهداشت نیز گفت: «صادرات دارو در قبال واردات 900 میلیون یا 1 میلیارد دلاری آن افتخار نیست. قبلاً میزان صادرات دارو 1.3 بوده که حالا این رقم به 1.2 دهم افزایش یافته اما سازمان غذا و دارو زیاد به این آمار و ارقام بهایی ندهد، آنهم در شرایطی که هنوز میزان صادرات دارو قابله مقایسه با واردات آن نیست.»
آرزو بر جوانان عیب نیستدکتر سید حسن هاشمی با تأکید بر اینکه هنوز با صادرات 3 میلیارد دلاری دارو شاید بیشتر از 10 سال آینده فاصله داریم، تصریح کرد: «البته آرزو بر جوانان عیب نیست. هرچند که خوشبختانه با پیگیری های سازمان غذا و دارو به واسطه حمایت از تولیدات داخل و با کمک به ارتقای کیفیت این محصولات 10 درصد از بازارهای دارویی که در اختیار شرکتهای خارجی و بین المللی بوده به شرکتهای داخلی اختصاص یافته به گونه ای که هم اکنون 70 درصد از مارکت های دارویی ایران در اختیار شرکتهای دارویی داخلی قرارگرفته است.»وزیر بهداشت با بیان اینکه جلوگیری از واردات و اجبار برای مصرف مواد و داروهایی که شاید کیفیت مناسبی ندارند، هنر نیست، تأکید کرد: «اجبار در مصرف دارو و تجهیزات  میسر نیست مگر با شرکت در رقابتهای بازارهای جهانی و پیشروی در آن  به    گونه ای که در این زمینه برنده شویم و البته اینکه سازمان غذا و دارو در کنار سندیکا در جهت افزایش صادرات به واسطه ارتقاء کیفیت تولیدات داخلی تلاش می کند هم قابل تقدیر است.»وی ضمن تشکر از همکاری مجلس در طلب بیمه ها افزود: «انتظار داریم همان حساسیتی که برای گندم بود، برای خون، دارو و واکسن هم باشد.» هاشمی گفت: «مجلس همکاری خوبی کرد که دولت بتواند تا 8 هزار میلیارد اوراق منتشر کند که امیدوارم به زودی خبرهای خوبی در این زمینه بشنویم.» وزیر بهداشت با اشاره به موفقیتهای سازمان غذا و دارو در بخشهای دارو، غذا، آب و تجهیزات پزشکی گفت: بااینکه 11میلیون بیمه شده جدید در طرح تحول سلامت افزوده شد و افزایش دسترسی داشتیم اما واردات دارو بیشتر نشد بلکه سهم شرکتهای داخلی تولید دارو از 60 به 70 درصد رسید.»وی افزود: «صادارت دارو نیز هم اکنون دو برابر شده که امیدوارم تا پایان دولت به چندین برابر برسد و نوسازی و بازسازی تجهیزات شرکتهای دارویی نیز تسریع شود.» هاشمی تأکید کرد: «درزمینه غذا باید کارهای بین بخشی قوت بگیرد هرچند درزمینه کاهش سموم کارهای خوبی انجام شده است اما باید با پیگیری و نظارت بیشتر بیش از گذشته درزمینه غذا حساسیت داشته باشیم.»
تشکیلات حوزه غذا و دارو در استان تهران دکتر مهران ولائی معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز در این مراسم گفت: «20 درصد کل اقدامات حوزه غذا و دارو در کشور بر عهده سه دانشگاه علوم پزشکی تهران، ایران و شهید بهشتی در استان تهران است و این آمار و ارقام نشان     می دهد که استان تهران به سیاست گذاریهای سریعتر و بودجه های بیشتری در این حوزه نیاز دارد.»وی به بیان آمار دیگری از تشکیلات حوزه غذا و دارو در استان تهران پرداخت و گفت: «همچنین از بین 237 آزمایشگاه همکار، 99 آزمایشگاه در استان تهران یعنی 41 درصد آزمایشگاه های کشور در این استان هستند.»دکتر ولائی خاطرنشان کرد: «همچنین 27 درصد مراکز ترک اعتیاد یعنی یک هزار و 784 مرکز از 6 هزار و 525 مرکز ترک اعتیاد کشور در استان تهران هستند و 205 بیمارستان از 800 بیمارستان کشور در این استان فعالیت دارند.»معاون غذا و داروی دانشگاه یادآور شد: «آمار زیاد نهادهای مربوط به غذا و دارو در تهران به علت جمعیت بیشتر و حجم کاری در این استان است.»